Στη συζήτηση επί τοις αρχής δύο συνεδριάσεων της αρμόδιας επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής επί του Νομοσχεδίου «Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, μορφές συλλογικής οργάνωσης του αγροτικού χώρου και άλλες διατάξεις» (συνεδριάσεις 8.4, 13.4 & 14.4) ο Οικολόγος Βουλευτής Γιώργος Δημαράς έθεσε το χάσμα μεταξύ του νεοφιλελεύθερου μοντέλου στα πλαίσια μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, που προτείνει η Δεξιά, σε αντιδιαστολή με το μοντέλο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας που προστατεύει τα τοπικά προϊόντα, και ειδικά τα προϊόντα ΠΟΠ, με δημόσιο έλεγχο, κοινωνική και δημοκρατική λειτουργία, που προτείνουν η Αριστερά και η Οικολογία. Παρέθεσε, επίσης, τις παρατηρήσεις του για βελτιώσεις σε επί μέρους άρθρα του Νομοσχεδίου.
«Κυρία Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα συζητάμε ένα πολύ σοβαρό νομοσχέδιο που θα προσδιορίσει σε μεγάλο βαθμό την αγροτική παραγωγή της χώρας, αλλά και τη θέση του Έλληνα αγρότη στην οικονομία και την κοινωνία για τις επόμενες δεκαετίες.
Θέλω σήμερα στη συζήτηση επί της αρχής να τοποθετήσω το θέμα στο γενικό οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο της χώρας, της Ευρώπης, αλλά και της παγκόσμιας αγοράς. Έχουμε να επιλέξουμε μεταξύ δύο δρόμων, μεταξύ δύο επιλογών. Ο πρώτος δρόμος είναι ο δρόμος των πολυεθνικών επιχειρήσεων, των επιθετικών διεθνών κεφαλαίων, των λεγόμενων «hedge funds», των μονοπωλιακών επιχειρήσεων που παγκόσμια κυριαρχούν σε σπόρους, σε τρόφιμα, σε φυτοφάρμακα και λοιπά -π.χ. η εταιρεία Monsanto με ετήσιο τζίρο 44 δισ. δολάρια, όσο ο προϋπολογισμός πολλών κρατών - και ο δεύτερος δρόμος της οργάνωσης των Ελλήνων αγροτών, αλλά θα έλεγα και της ελληνικής κοινωνίας και των άλλων παραγωγών με τέτοιο τρόπο που θα πρέπει να μελετήσουμε σωστά, ώστε οι Έλληνες παραγωγοί θα αντεπεξέλθουν στον διεθνή ανταγωνισμό, αλλά κυρίως θα στηρίξουν μια βιώσιμη οικονομία, που θα βασίζεται σε υγιείς και ισχυρές τοπικές οικονομίες και όχι στην παγκόσμια ασύδοτη αγορά των πολυεθνικών.
Μία υγιής οικονομία και, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για μία ελληνική βιώσιμη οικονομία, θα πρέπει να σχεδιασθεί σε ένα μοντέλο που θα οδηγεί α) σε απεξάρτηση της χώρας από τις πολυεθνικές τροφίμων και σπόρων, β) στη διατροφική αυτάρκεια της χώρας: σήμερα η αγροτική παραγωγή καλύπτει μόλις το 3,8% του Α.Ε.Π. περίπου, ενώ για να έχουμε διατροφική αυτάρκεια θα πρέπει να φτάσουμε στο 10%, δηλαδή, πρέπει να αυξήσουμε τρεις φορές πάνω την αγροτική παραγωγή, γ) στην αειφορική γεωργία και κτηνοτροφία που θα διατηρεί μία υγιή οικονομία και θα δίνει τη δυνατότητα να παράγουμε για τις επόμενες δεκαετίες και αιώνες.
Υπάρχει σαφής ιδεολογική και πολιτική διαφορά με τη Ν.Δ. και αυτό φάνηκε σήμερα, αλλά θα έλεγα και με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. όπως εκφράστηκε από τον πρώτο Εισηγητή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, όπου φαίνεται ότι έχουν σε πολλά ζητήματα ταυτιστεί ιδεολογικά και πολιτικά με τη Ν.Δ. Αναρωτήθηκα, αν αυτή η τοποθέτηση - η πρώτη τοποθέτηση - εκφράζει και την ΔΗΜ.ΑΡ., ίσως και άλλους ανθρώπους που είναι στη συμπαράταξη.
Από τη μια πλευρά, λοιπόν, έχουμε μία ελεύθερη ασύδοτη αγορά, όπως διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες με την παγκόσμια κυριαρχία της πολιτικής του νεοφιλελευθερισμού και τη συγκέντρωση του παγκόσμιου πλούτου σε πολύ λίγα χέρια. Το 1% του πληθυσμού του πλανήτη κατέχει τόσο πλούτο όσο το υπόλοιπο 99% σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε. Αυτό το μοντέλο υποστηρίζετε, κύριοι της Ν.Δ. και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και όσοι συνοδοιπορούν. Μιλάτε για συνεταιρισμούς-επιχειρήσεις, λες και εμποδίζονται όσοι θέλουν να κάνουν επιχειρήσεις στη χώρα.
Το σημερινό καπιταλιστικό σύστημα της βάρβαρης και επικίνδυνης παγκοσμιοποίησης δεν είναι εκείνο το καπιταλιστικό σύστημα του πρώτου μισού του προηγούμενου αιώνα. Δεν έχουμε τώρα τον καπιταλισμό των εθνικών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Έχουμε έναν επιθετικό καπιταλισμό, που έχει ξεπεράσει κάθε όριο.
Έχουμε το σύστημα της παγκόσμιας υποταγής των πολιτών και των μικρών παραγωγών σε εταιρείες-μαμούθ που βάζουν νέους όρους και δεσμεύουν ολόκληρα κράτη και κοινωνίες με τις επιλογές τους. Η προωθούμενη διατλαντική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Η.Π.Α., η λεγόμενη TTIP, όπως και η συμφωνία SETA μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά, θα πλήξει μέχρι εξαφάνισης τους Έλληνες αγρότες. Πρέπει να το ακούσουν αυτό οι Έλληνες αγρότες, τους αφορά αυτή η σχεδιαζόμενη συμφωνία μεταξύ των Η.Π.Α. και της Ε.Ε. Γιατί; Γιατί πρώτον καταργείται κάθε όρος προστασίας του μικρού και μεσαίου αγρότη, όπως τα προϊόντα ονομαστικής προέλευσης (ΠΟΠ), γιατί θα επαναληφθεί ό,τι κακό έγινε με την κοινή αγροτική πολιτική, με τη διαφορά όμως, ότι τώρα δεν θα έχουμε ευρωπαϊκές επιδοτήσεις όπως είχαμε τότε. Καλώ, λοιπόν, όλα τα κόμματα να πάρουν θέση μπροστά στον ελληνικό λαό, στους Έλληνες αγρότες, για τις δύο αυτές συμφωνίες και ζητώ να γίνει συζήτηση σε κοινή Επιτροπή, κυρία Πρόεδρε της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων και όλων των σχετικών Επιτροπών για να αναδειχθεί αυτό το θέμα. Σήμερα θέλω να τονίσω ότι, η καλύτερη οργάνωση των γεωργικών συνεταιρισμών και η Κοινωνική Οικονομία είναι η άμυνα στον εξαφανισμό των μικρομεσαίων παραγωγών.
Σας ευχαριστώ.»
Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, 14.4.2016
«Πρέπει να παραδεχθούμε ότι υπάρχουν διαφορετικές πολιτικές στο θέμα των αγροτικών συνεταιρισμών και διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις. Οι διαφορές αυτές πρέπει να εξηγηθούν στον ελληνικό λαό, για να γνωρίζει και εκείνος τι επιλέγει.
Η πρώτη άποψη θέλει, οι (αγροτικοί) συνεταιρισμοί να είναι αντίστοιχες με τις κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις, Α.Ε., Ε.Π.Ε. κ.λπ., δηλαδή να λειτουργήσουν στην αγορά όπως οι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις μέσα σε μια εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά του επιθετικού νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Εάν δεχθούμε αυτή την αντίληψη, τότε δεν χρειάζεται νομοσχέδιο ειδικό για τους συνεταιρισμούς, όπως πολλοί υποστήριξαν αυτή την άποψη. Η νομοθεσία που υπάρχει για τις εταιρείες καλύπτει το θέμα. Αυτή η άποψη, στην ουσία, δεν θέλει την Κοινωνική Οικονομία.
Η άλλη, η δεύτερη άποψη, είναι η δημιουργία νομικού πλαισίου και προϋποθέσεων, ώστε ο κάθε αγρότης και εκείνος που δεν είναι σε θέση να δημιουργήσει ανταγωνιστική επιχείρηση, να μπορεί να σταθεί οικονομικά, συνεργαζόμενος, συνεταιριζόμενος με τους άλλους ομοίους του αγρότες και εδώ ακριβώς έγκειται η ιδεολογική και πολιτική διαφορά.
Τα πολιτικά κόμματα, όπως η Ν.Δ. και άλλοι, στο επίκεντρο της πολιτικής των οποίων είναι η ελεύθερη μέχρι ασυδοσίας αγορά, αυτοί λοιπόν πιστεύουν από ιδεολογία στις πολυεθνικές επιχειρήσεις, αλλά δεν αποκαλύπτουν τα πιστεύω τους στο λαό. Δε μιλάνε για την πολυεθνική Monsanto και το αναπτυσσόμενο μονοπώλιο των σπόρων, δε λένε τίποτα γιατί απλά υποστηρίζουν τις διατλαντικές συμφωνίες που προωθούνται μεταξύ Ε.Ε. και Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, όπως και μεταξύ της Ε.Ε. και του Καναδά η οποία έχει προηγηθεί, οι λεγόμενες συμφωνίες TTIP και SETΑ. Δε μιλάνε για την κατάργηση κάθε περιορισμού στις εισαγωγές από τις Η.Π.Α. και τον Καναδά που φέρνουν οι συμφωνίες αυτές. Δεν λένε ότι θα καταργηθούν και τα προϊόντα ονομαστικής προέλευσης (ΠΟΠ). Δεν λένε ότι ανοίγει ο δρόμος για τα μεταλλαγμένα. Μιλάνε για το «νέο συμβόλαιο της πίστεως», την πίστη δηλαδή στην απόλυτη ασυδοσία της αγοράς.
Αυτή, όμως, η ελεύθερη και ασύδοτη αγορά οδηγεί στην απόλυτη κυριαρχία των πολυεθνικών εταιρειών και τη σταδιακή καταστροφή των μικρών, μεσαίων και μεγαλομεσαίων, ακόμη και εθνικών, επιχειρήσεων. Η πρώην δεξιά των νοικοκυραίων μεταμορφώνεται σε νεοδεξιά του νεοφιλελευθερισμού, δεξιά των πολυεθνικών. Υποστηρικτές του καπιταλισμού χωρίς όρια όπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού του πλανήτη κατέχει όσα το υπόλοιπο 99%. Αυτό υποστηρίζεται, συνειδητά ή ασυνείδητα.
Η δική μας άποψη, η άποψη της Αριστεράς και της Πολιτικής Οικολογίας, είναι να οργανωθεί η κοινωνία, να οργανωθούν οι παραγωγοί, συνεργαζόμενοι με ίσους όρους, για να αντέξουν στην πραγματική λαίλαπα των πολυεθνικών. Η ισχυροποίηση των δεσμών της Κοινωνικής Οικονομίας μπορεί να αλλάξει την οικονομία και την κοινωνία, να τις κάνει βιώσιμες, ανθεκτικές, ακατάρρευστες. Αυτός είναι ο άλλος δρόμος της επιβίωσης των ανθρώπων και της ζωής στον πλανήτη συνολικά.
Ήθελα να αναφερθώ σε μερικά σημεία στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Πρώτο σημείο: Η εκπαίδευση των αγροτών είναι αναγκαία σε κάθε επίπεδο και μέσω των συνεταιρισμών, αλλά και μέσω του Κράτους. Ο νέος αγρότης πρέπει να ξέρει, όχι μόνο να διαβάζει τις οδηγίες του γεωπόνου, αλλά να γνωρίζει τα εδάφη, να έχει γνώσεις πάνω στα φυτοφάρμακα, να γνωρίζει πώς η γη φτωχαίνει και πώς η γη μπορεί να κρατήσει την παραγωγική της δυναμικότητα.
Δεύτερο σημείο: Η δημοκρατική λειτουργία στους ίδιους τους συνεταιρισμούς πρέπει να εξασφαλισθεί, με τρόπο ώστε να μην εδραιώνονται αμετακίνητες εξουσίες που παγιώνονται στην αρχή και σταδιακά μετατρέπονται σε κάστες συμφερόντων, απομακρύνοντας τα μέλη, είτε αποξενώνοντάς τα από τις διαδικασίες.
Αναφορικά με το 1/3 στην σταυροδοσία, πιστεύω ότι είναι μία σωστή πρόταση και την υποστηρίζω. Επιτρέπει, να εκφράζονται περισσότερες απόψεις στα Διοικητικά Συμβούλια. Επίσης, η εναλλαγή βοηθά στην ανανέωση των διοικήσεων.
Τρίτο σημείο: Ο ελάχιστος αριθμός των μελών. Νομίζω, κύριε Υπουργέ, ότι αναφορικά με αυτό, ο αριθμός πρέπει να μειωθεί. Όχι μόνο, γιατί απ' ό,τι φάνηκε πάρα πολλές οργανώσεις το υποστηρίζουν, αλλά γιατί χρειαζόμαστε συνεταιρισμούς που σε ειδικές περιπτώσεις πρέπει να λειτουργούν και να είναι ευέλικτοι. Δεν έχουμε ιδεολογικό πρόβλημα όσον αφορά τον αριθμό, για να το ξεκαθαρίσουμε.
Τέταρτο σημείο: Για το θέμα που έθεσαν οι Βιοκαλλιεργητές. Νομίζω, ότι είναι πολύ σοβαρό, πρέπει να έχουμε χωριστές αγορές λαϊκών αγορών βιοκαλλιεργητών και να μπει εκείνο το διαζευκτικό «ή και» στο άρθρο 47.
Πέμπτο σημείο: Να υιοθετήσουμε το αίτημα των φιλόζωων ή να το ξαναδούμε, αν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ φιλοζωικών οργανώσεων.
Τέλος, έκτο σημείο το θέμα της αλιείας: Νομίζω, ότι πρέπει να το μελετήσουμε περισσότερο και να το αφαιρέσουμε από το παρόν νομοσχέδιο. Εδώ, συμφωνώ και με τον συνάδελφο, τον κ. Συρμαλένιο, ότι είναι ένα θέμα που θα μπορούσαμε να δούμε και ανεξάρτητα.
Μία τελευταία παρατήρηση για το άρθρο 32, σχετικά με τους Αναγκαστικούς Συνεταιρισμούς. Προτείνω και αυτό να το ξαναδούμε. Δεν έχουμε κανέναν λόγο να έρθουμε σε αντιπαράθεση τώρα, ειδικά με τον Συνεταιρισμό Μάστιγας της Χίου. Ας μην ‘κολλήσουμε’ σε τέτοιες μεμονωμένες περιπτώσεις, ας κάνουμε πρώτα έναν διάλογο με την κοινωνία, να δούμε, τι προτείνει η κοινωνία, να το ψάξουμε λιγάκι. Το πολύ-πολύ, να μην το συμπεριλάβουμε σε αυτό το νομοσχέδιο.
Ευχαριστώ.»