ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΑΡΑ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ 8.2.2018
Στη συνεδρίαση όπου συζητήθηκε επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και άλλες διατάξεις».
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η προστασία του περιβάλλοντος δεν έχει να κάνει με κομματικές οριοθετήσεις και ταξικές θέσεις. Αφορά τους φτωχούς, αλλά και τους πλούσιος. Όλοι αναπνέουν τον ρυπογόνο αέρα, είτε στο Παλαιό Ψυχικό, είτε στους Αμπελοκήπους, είτε στη Νέα Ιωνία. Αφορά, όμως, κυρίως τα παιδιά, τα εγγόνια μας και τις επόμενες γενιές. Αφορά και τις άλλες μορφές ζωής, πέρα από τα ανθρώπινα όντα. Έχουμε ηθική υποχρέωση να προστατεύσουμε τη φύση και τους φυσικούς πόρους.
Πρέπει, όμως, να κάνουμε μια επισήμανση. Η φύση καταστρέφεται κυρίως από το αδηφάγο σύστημα του επιθετικού νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού των πολυεθνικών επιχειρήσεων που καταστρέφουν οικονομίες, κοινωνίες και τη φύση. Καταστρέφεται από το σύστημα του εφήμερου υπερκαταναλωτισμού. Καταστρέφεται από το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης που έχει εντέχνως επιβληθεί. Η λύση για σύστημα βιώσιμης ευημερίας ξεκινά από την παιδεία και την ενημέρωση των πολιτών.
Σήμερα, με το συζητούμενο νομοσχέδιο γίνεται ενδυνάμωση όλων των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Από προηγούμενες συζητήσεις στην Επιτροπή Περιβάλλοντος με τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, φάνηκε ξεκάθαρα ότι οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, τα ποτάμια και τα δάση δεν προστατεύονται στη χώρα μας στον βαθμό που χρειάζεται. Η φύση και, δυστυχώς, περιοχές σπάνιας οικολογικής αξίας υποβαθμίζονται, παρά τα σποραδικά νομοθετικά μέτρα προστασίας.
Είναι ανάγκη, λοιπόν, τα μέτρα προστασίας να ενταθούν, αλλά και να ενισχυθεί στην πράξη η προστασία του περιβάλλοντος, με ενημέρωση των πολιτών, αλλά και με περισσότερους ελέγχους και ποινές στους παρανομούντες.
Το συζητούμενο νομοσχέδιο έχει σαφώς θετικά σημεία συγκεκριμένα και μετρήσιμα. Προηγήθηκε του νομοσχεδίου η κήρυξη νέων περιοχών δικτύου NATURA. Ο αριθμός ανήλθε από τις τετρακόσιες δεκαεννιά περιοχές σε τετρακόσιες σαράντα έξι περιοχές. Η επιφάνεια της χώρας που τέθηκε σε καθεστώς προστασίας αυξήθηκε από τα σαράντα δύο χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα περίπου σε πενήντα οκτώ χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είχαμε, δηλαδή, μια αύξηση σε έκταση περίπου στο 27%.
Με το νομοσχέδιο καλύπτεται το σύνολο των περιοχών NATURA -δηλαδή σε ποσοστό 100%- από τους φορείς διαχείρισης, ενώ μέχρι σήμερα καλυπτόταν μόνο το 21%. Για τούτο διευρύνεται η έκταση εποπτείας και διαχείρισης πολλών των υφισταμένων φορέων. Δημιουργούνται ακόμα οκτώ νέοι φορείς και ο αριθμός τους από είκοσι οκτώ αυξάνεται σε τριάντα έξι.
Επίσης, για πρώτη φορά διατίθενται από τον κρατικό Προϋπολογισμό 4 εκατομμύρια ευρώ, γιατί μέχρι τώρα δεν διατίθετο ούτε ένα ευρώ από τον κρατικό Προϋπολογισμό. Επίσης, από το Πράσινο Ταμείο διατίθενται 6 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των φορέων και παράλληλα έχουν δεσμευθεί και από το ΕΣΠΑ 25 εκατομμύρια ευρώ.
Σημαντικό ακόμα είναι ότι μέσα από τον διάλογο στις επιτροπές κατοχυρώθηκε ότι οι φορείς διαχείρισης θα έχουν συμμετοχή στη σύνταξη και αναθεώρηση των σχεδίων διαχείρισης, που είναι πολύ σημαντικό και έλειπε από το αρχικό σχέδιο.
Θετικό είναι ότι ο Υπουργός ανακοίνωσε σήμερα την αυστηροποίηση των διατάξεων του άρθρου 18, σε όφελος της προστασίας από καταπατήσεις και αυθαιρεσίες σε προστατευόμενες περιοχές.
Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν το σημερινό νομοσχέδιο ως ένα σημαντικό και θετικό βήμα για το περιβάλλον που γίνεται από την Κυβέρνηση, την οποία στηρίζουμε κι εμείς οι Οικολόγοι-Πράσινοι.
Προηγήθηκε μια σειρά νόμων - αποφάσεων για το περιβάλλον, όπως ο νέος εθνικός σχεδιασμός για τα απορρίμματα, η νομοθεσία για τους δασικούς χάρτες, η ανακύκλωση για τη μείωση της πλαστικής σακούλας -που έχουν ήδη συγκεκριμένα και καλά αποτελέσματα- ο πρόσφατος νόμος για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς.
Σήμερα συζητάμε το σημαντικό αυτό νομοσχέδιο που προστίθεται στη θεσμική θωράκιση προστασίας της φύσης.
Να σχολιάσω στο σημείο αυτό την κριτική της Νέας Δημοκρατίας. Ο αγορητής της Νέας Δημοκρατίας ανέφερε ως αρνητικό το ότι αυξάνεται η έκταση των φορέων για την κάλυψη όλων των περιοχών, αλλά χωρίς αλλαγή σε κανονισμούς λειτουργίας και οργάνωσης των φορέων. Δεκτό σε κάποιον βαθμό. Επίσης, ζητάει να γίνουν λιγότεροι οι φορείς, όσες και οι διοικητικές περιφέρειες της χώρας.
Και εγώ σας λέω σαν οικολόγος ότι δεν μπορεί, για παράδειγμα, ο Αμβρακικός να χωριστεί στη μέση και ο μισός να προστατεύεται από έναν φορέα που θα είναι στην περιφέρεια Ηπείρου και ο άλλος μισός στην περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Τα οικοσυστήματα δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις διοικητικές οριοθετήσεις. Αυτή είναι η διαφορά μας.
Επίσης, δεν είναι τόσο εύκολο να μεταβείς από λειτουργούντες φορείς σε ένα άλλο καθεστώς που θα τους συνενώσει. Και ξέρετε πόσες δυσκολίες θα φέρει αυτό, με συνέπειες αρνητικές, όσον αφορά το περιβάλλον.
Παραδεχθήκατε, όμως, μια σειρά θετικών διατάξεων που φέρνει το νομοσχέδιο όπως η αύξηση της έκτασης περιοχών και άλλα πράγματα. Πώς δικαιολογείται, λοιπόν, η Νέα Δημοκρατία να δηλώνει ότι δεν θα ψηφίσει επί της αρχής το νομοσχέδιο, όταν αυτό το νομοσχέδιο είναι προφανώς πολύ θετικό, θετικότερο, για την προστασία του περιβάλλοντος;
Πέρα από τα παραπάνω θετικά, οφείλω να επισημάνω ένα σοβαρό θέμα που αφορά την προστασία περιοχών Νaturaαπό εξορύξεις. Το έχουν θέσει πολλές οικολογικές οργανώσεις, κυρίως από την Ήπειρο: Για την προστασία ακριβώς των περιοχών Νatura που συζητάμε σήμερα, αλλά και τη δημόσια υγεία πρέπει άμεσα να επανεξετάσουμε και να αυστηροποιήσουμε το νομικό πλαίσιο για την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων. Οι εξορύξεις αυτές έχουν πολλαπλές επιπτώσεις στο έδαφος, στα ύδατα, στους φυσικούς υγροτόπους και στον αέρα. Καθιστούν αδύνατη τη συνύπαρξη των δραστηριοτήτων αυτών με άλλες χρήσεις, όπως η αγροτική δραστηριότητα, η δασοκομία, η αλιεία, ο τουρισμός και δραστηριότητες που έχουν μεγάλη οικονομική, κοινωνική αλλά και περιβαλλοντική σημασία για τη χώρα μας.
Η ισχύουσα νομοθεσία δεν απαγορεύει ρητώς την εξόρυξη ορυκτών καυσίμων σε περιοχές δικτύου Νatura 2000. Θα πρέπει, λοιπόν, να συζητήσουμε άμεσα την απαγόρευση των εξορύξεων υδρογονανθράκων, τουλάχιστον στις προστατευόμενες περιοχές.
Να ξεκαθαρίσω ότι οι Ευρωπαίοι Πράσινοι και οι Οικολόγοι Πράσινοι στην Ελλάδα είναι κατά των εξορύξεων στο Ιόνιο, αλλά και γενικότερα. Είναι ανάγκη να προσαρμόσουμε τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας στις υποχρεώσεις από τη Συμφωνία των Παρισίων. Πολλές χώρες ήδη έχουν αρχίσει τα πρώτα βήματα απεμπλοκής από τα ορυκτά καύσιμα. Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2017 το Γαλλικό Κοινοβούλιο ψήφισε νόμο με τον οποίο απαγορεύεται κάθε εξορυκτική δραστηριότητα υδρογονανθράκων, ως μέρος της στρατηγικής για την κλιματική αλλαγή. Η χώρα μας αξίζει να νομοθετήσει αντίστοιχα για την προστασία του περιβάλλοντος και για το μέλλον των παιδιών μας.
Κύριε Υπουργέ, θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση των οικολογικών οργανώσεων για τη νομοθετική βελτίωση του άρθρου 18 που προανέφερα για τις καταπατήσεις σε προστατευόμενες περιοχές.