Δημοσιεύτηκε στο www.insider.gr
Είναι αποδεδειγμένο ότι με το μοντέλο παραγωγής, κατανάλωσης αλλά και διαχείρισης των φυσικών πόρων που ακολουθούμε, υπονομεύουμε την ζωή των επόμενων γενεών. Υπονομεύουμε τη ζωή των ανθρώπων αλλά και γενικά κάθε μορφή ζωής στον Πλανήτη Γη. Η αλλαγή στάσης ζωής και προτεραιοτήτων είναι θέμα ηθικής, είναι θέμα ποιότητας ζωής αλλά και θέμα βιώσιμης οικονομίας. Σήμερα είναι αναγκαίο όσο ποτέ άλλοτε να διαμορφωθεί ένα Παγκόσμιο Σχέδιο Επιβίωσης, το οποίο να εξειδικεύεται σε κάθε ενότητα κρατών, όπως η ΕΕ, και σε κάθε χώρα.
Πρίν λίγες μέρες στη Βουλή ψηφίστηκε ένα σημαντικό νομοσχέδιο για την ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή, καθώς και την οικολογική διαχείριση των απορριμμάτων. Στόχος της πολιτικής της κυβέρνησης, είναι η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο ώστε μέχρι το 2020 να συγκεντρώνονται χωριστά στην πηγή, τουλάχιστον το 70-80% των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων. Ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί σε επίπεδο Δήμων με τη συμμετοχή των πολιτών, έτσι ώστε τα απορρίμματα να αξιοποιηθούν ως σημαντική πηγή για την εξοικονόμηση των πολύτιμων και απειλούμενων με εξάντληση πρώτων υλών.
Από το 2001, οπότε ψηφίστηκε ο πρώτος νόμος για την ανακύκλωση (ν.2939/2001), η χώρα μας δεν μπόρεσε να πετύχει τους στόχους που είχε θέσει σε επίπεδο συλλογής ανακυκλώσιμων σε δημοτικό επίπεδο, κάτι που έγινε σαφές και από τις τοποθετήσεις φορέων και βουλευτών στις Επιτροπές της Βουλής. Αυτό οφείλεται σε λάθος μείγμα πολιτικών που επιλέχθηκαν και δεν έδωσαν κίνητρα και πόρους στους Δήμους και τους πολίτες, από τους οποίους εξαρτάται η επιτυχία της ανακύκλωσης. Αντίθετα, οι επιλογές που έγιναν, ήταν για πολύ μεγάλες και ακριβές μονάδες μηχανικής επεξεργασίας και μακροχρόνιες συμβάσεις παράδοσης πολύ μεγάλων ποσοτήτων. Αυτές οι επιλογές απέτρεπαν την ανακύκλωση αφού η λειτουργία των μονάδων βασίζονταν σε μεγάλες ποσότητες σύμμεικτων απορριμμάτων. Για όλα αυτά απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στα σχολεία.
Ο νέος νόμος έρχεται να δώσει λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα και πραγματικές ανάγκες όπως:
- Στην σταδιακή επίτευξη νέων εθνικών στόχων και μείωση των αποβλήτων που καταλήγουν στην υγειονομική ταφή, σε ποσοστό κάτω του 30% μέχρι το 2020.
- Στην ποιοτική αναβάθμιση της ανακύκλωσης με υποχρέωση χωριστής συλλογής στην πηγή, σε 4 τουλάχιστον ρεύματα (κάδοι) για τις συσκευασίες.
- Στην καθιέρωση υποχρέωσης για διαλογή στην πηγή σε χώρους συνάθροισης κοινού και δημόσιες επιχειρήσεις.
- Στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των Δήμων, ως κυττάρου της Διαλογής στην Πηγή με κίνητρα και αντικίνητρα.
- Στη διαμόρφωση των τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης από τους ίδιους τους Δήμους.
- Στην πάταξη της εισφοροδιαφυγής των παραγωγών σε σχέση με το τέλος ανακύκλωσης.
- Στη δημιουργία κινήτρων για τους πολίτες και τους Δήμους να συμμετάσχουν στην ανακύκλωση και να έχουν μια ανταπόδοση από τη συμμετοχή τους.
- Στην ενθάρρυνση πρωτοβουλιών στην ανακύκλωση από την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία.
- Στην εντατικοποίηση των ελέγχων και την ενίσχυση του κυρωτικού μηχανισμού.
- Στην πρόβλεψη για Εθνικό σύστημα πληροφόρησης του κοινού.
- Στην ενίσχυση του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) σε ανθρώπινο δυναμικό και οργανωτική διάρθρωση.
- Τέλος στην πρόβλεψη ειδικών μέτρων μέτρα για τη μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας, σε εναρμόνιση με τις διατάξεις της οδηγίας 2015/720/ΕΕ.
Η ανακύκλωση και η κυκλική οικονομία αποτελούν σημαντικό κομμάτι του σχεδιασμού αυτού. Αυτό το σχέδιο δεν μπορούν να το κάνουν οι αγορές, θα πρέπει να το κάνουν οι κοινωνίες και εκείνες οι κυβερνήσεις που το κατανοούν και νοιάζονται για όλους τους ανθρώπους και όχι για τα κέρδη των πολυεθνικών. Με το νέο νόμο για την ανακύκλωση εκτιμώ ότι η κυβέρνησή μας έκανε ένα αποφασιστικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.