ΕΡΩΤΗΣΗ

Αθήνα, 2 Απριλίου 2015

Προς τους κ.κ. Υπουργούς:

- Εθνικής Άμυνας

- Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων 

Θέμα: “Στρατόπεδο Χαϊδαρίου και ΜΠΛΟΚ 15”

Ως γνωστόν, η περίοδος της ναζιστικής κατοχής στην Ευρώπη είναι από τις ζοφερότερες περιόδους στην ιστορία του εικοστού αιώνα. Το φαινόμενο του ναζισμού εξακολουθεί να βρίσκεται ακόμη και σήμερα στο επίκεντρο των μελετών, ιστορικών και μη, σχετικά με το B’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκείνο το στοιχείο που διαφοροποιεί αυτόν τον πόλεμο, από όλους τους πολέμους, είναι ο αφανισμός εκατομμυρίων ανθρώπων που βασιζόταν σε ένα τέλεια οργανωμένο γραφειοκρατικά σχέδιο εξόντωσης πληθυσμιακών ομάδων με μόνο κριτήριο την καταγωγή, τη θρησκεία και το σεξουαλικό προσανατολισμό. Ο πόλεμος αυτός έδωσε νέο νόημα στον όρο γενοκτονία, και η φυλετική ιδεολογία απέκτησε κεντρική σημασία για την αυτοκρατορία του Χίτλερ και τα SS, ενώ οι κατάλληλοι τόποι για την εφαρμογή των σχεδίων αυτών ήταν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και θανάτωσης, τα οποία χτίζονταν με ταχείς ρυθμούς ακόμη και πριν την έναρξη του πολέμου. Το Άουσβιτς στην Πολωνία ήταν ένα από αυτά, ίσως το πιο χαρακτηριστικό όλων. Στην Ελλάδα ένα από τα στρατόπεδα αυτά είναι και το στρατόπεδο Χαϊδαρίου, ένας ελληνικός τόπος μαρτυρίου και μνήμης. Ένας τόπος, που στις μέρες μας, δεν έχει αναδειχτεί επαρκώς ως προς την ιστορική του σημασία και ως μοναδικό αποδεικτικό για την ιστορική συνέχεια και την πολιτιστική αξία της χώρας.

Να αναφερθεί απλά, ότι μετά το τέλος του πολέμου στην Ευρώπη τα περισσότερα στρατόπεδα συγκέντρωσης (λάγκερ) ή και κτίρια εντός των στρατοπέδων αυτών (μπλοκ) μετατράπηκαν σε επισκέψιμους τόπους μνήμης, ανακηρύχθηκαν διατηρητέα ιστορικά μνημεία και εξασφαλίστηκε η ανάδειξη και η προβολή τους, ενώ σε ορισμένα από αυτά ανεγέρθηκε μουσείο. Η Ελλάδα είναι μοναδική περίπτωση στην Ευρώπη, που ιστορικοί τόποι μνήμης δεν μετατράπηκαν σε Μουσεία, επισκέψιμα για όλους.

Στη χώρα μας, έγιναν και γίνονται προσπάθειες για την απελευθέρωση του στρατοπέδου Χαϊδαρίου από την υπάρχουσα χρήση του και την ανάδειξή του σε επισκέψιμο μνημειακό τόπο, μολονότι εξακολουθεί και λειτουργεί ως χώρος στρατιωτικών ασκήσεων. Εντός του χώρου του στρατοπέδου υπάρχει ακόμη, το ΜΠΛΟΚ 15, κτίριο όπου κρατήθηκαν και βασανίστηκαν Έλληνες πατριώτες. Ένας χώρος, που παραμένει αναξιοποίητος ιστορικά και αφήνεται να “ρημάζει”, ενώ υπάρχουν αιτήματα φορέων του Χαιδαρίου και όχι μόνο, για ανάδειξή του σε Μνημείο Εθνικής Αντίστασης. Από το 1987 (ΦΕΚ 329/3/24.6.87) δε, το ΜΠΛΟΚ 15 χαρακτηρίσθηκε ως ιστορικό, διατηρητέο Μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού, ωστόσο, δεν συντηρείται και καταρρέει.

Σημειώνουμε ότι, κατά το παρελθόν υπήρξε θετική ανταπόκριση στο αίτημα μετατροπής του σε Μουσείο από την Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής, της Γεν Διεύθυνσης Αναστηλώσεων Μουσείων και Τεχνικών Έργων (ΑΠ 4332/16/2010 του ΥΠΠΟ).

Σε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ της 2.5.2013 στα υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Παιδείας Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, σχετικά με το θέμα, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας σε απάντησή του αναγνώρισε την κακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κτίριο του ΜΠΛΟΚ 15 και ανέφερε ότι απαιτείται για τη συντήρηση και αποκατάστασή του, ποσόν άνω του 1εκ ευρώ, ποσόν το οποίο αδυνατεί να καταβάλει.

Με αφορμή όμως, την πρόσφατη πρωτοβουλία του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Άμυνας Κώστα Ήσυχου, που πραγματοποιήθηκε στις 09 Μαρτίου 2015 στο ΥΠΕΘΑ, με αντικείμενο την προώθηση της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών και επανορθώσεων σε συνδυασμό με τον αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης και αλήθειας, επιβεβαιώθηκε η εκτίμηση, πως, στις σημερινές συνθήκες, η εθνική ιστορική μνήμη αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό της ίδιας της Εθνικής Άμυνας, τόσο σαν έννοια όσο και σαν περιεχόμενο. Έτσι, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που θα προωθήσει και θα στηρίξει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, για την προώθηση του στόχου για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα, εντάσσεται και η εκστρατεία αποκατάστασης της ιστορικής μνήμης και αντιναζιστικής-αντιφασιστικής θωράκισης της νέας γενιάς τόσο στα σχολεία, όσο και στις Ένοπλες Δυνάμεις. Επίσης, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των πρωτοβουλιών αυτών, αναμένεται να συμβάλουν εκτός από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, τα υπουργεία Εξωτερικών, Παιδείας Πολιτισμού και Αθλητισμού, ενώ θα υπάρχει συμβολή και από το Υπουργείο Οικονομικών.

Στο παραπάνω πλαίσιο, της αποκατάστασης της ιστορικής μνήμης και αντιναζιστικής-αντιφασιστικής θωράκισης της νέας γενιάς, η ανακήρυξη του ΜΠΛΟΚ 15 ως Μνημείου Εθνικής Αντίστασης είναι ένα πρώτο βήμα.

Με βάση τα παραπάνω, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

-         Ποιες ενέργειες προγραμματίζονται, ώστε να γίνουν άμεσες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης, προς αποφυγή της κατάρρευσης, του ΜΠΛΟΚ 15;

-         Υπάρχει πρόθεση ανακήρυξης του ΜΠΛΟΚ 15 το επόμενο χρονικό διάστημα, ως Μνημείου Εθνικής Αντίστασης, προσβάσιμο από όλους;

Οι ερωτώντες βουλευτές 

Χαρούλα (Χαρά) Καφαντάρη 

Ιωάννης Σταθάς

Δημήτρης Βίτσας

Ευαγγελία (Λίτσα) Αμμανατίδου – Πασχαλίδου

Ελένη Αυλωνίτου

Άννα Βαγενά

Ευσταθία (Έφη) Γεωργοπούλου - Σαλτάρη

Ευστάθιος Γιαννακίδης 

Ιωάννης Δέδες

Γεώργιος Δημαράς

Κώστας Ζαχαριάς

Χουσεϊν Ζεϊμπέκ

Γιάννης Ζερδελής

Κατερίνα Ιγγλέζη

Μαρία Κανελλοπούλου

Βασιλική Κατριβάνου

Αγλαϊα Κυρίτση

Ιωάννης Μιχελογιαννάκης

Κωνσταντίνος Μπάρκας

Ευγενία Ουζουνίδου 

Αθανάσιος (Σάκης) Παπαδόπουλος

Μαρία Τριανταφύλλου

Σωκράτης Φάμελλος