Αθήνα, 28 Μαρτίου 2016
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
. Υγείας
.Οικονομικών
Θέμα: «Κύρωση Πρωτοκόλλου της Σύμβασης-Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού του Π.Ο.Υ.»
Οι σοβαρές συνέπειες του ενεργητικού και παθητικού καπνίσματος στον ανθρώπινο οργανισμό αλλά και στη δημόσια υγεία είναι γνωστές εδώ και πολλά χρόνια με βάση έρευνες και αναλύσεις ιατρικών συλλόγων και ενώσεων σε όλο τον κόσμο, αλλά και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.). Σοβαρότατες είναι επίσης οι συνέπειες του λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού και της λαθραίας διακίνησης και παραποίησης τσιγάρων στην οικονομία. Υπολογίζεται ότι οι απώλειες εσόδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της από το παράνομο εμπόριο καπνού (απώλειες σε επίπεδο δασμών, ειδικών φόρων κατανάλωσης και ΦΠΑ), υπερβαίνουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η Σύμβαση-Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού του Π.Ο.Υ. (WHOFCTC) που τέθηκε σε εφαρμογή το 2005, περιλαμβάνει το πλαίσιο για τη θέσπιση ολοκληρωμένης νομοθεσίας και πολιτικής από τις χώρες μέλη για τον έλεγχο του καπνίσματος, με την ανάληψη από τα κράτη μιας σειράς σχετικών μέτρων και πρωτοβουλιών. Η Σύμβαση που θέτει ως στόχο τη μείωση σε παγκόσμιο επίπεδο των θανάτων και ασθενειών που συνδέονται με το κάπνισμα, κυρώθηκε από την Ελλάδα με το ν.3420/2005. Το άρθρο 15 της παραπάνω Σύμβασης του Π.Ο.Υ. αναγνωρίζει ότι η εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού, που περιλαμβάνει το λαθρεμπόριο, την παράνομη κατασκευή και την παραποίηση, αποτελεί βασική συνιστώσα του ελέγχου του καπνού και υποχρεώνει τα μέρη να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου. Επίσης, το άρθρο 33 προβλέπει τη δυνατότητα της διάσκεψης των μερών να εγκρίνει πρωτόκολλα της Σύμβασης. Βάσει αυτών των άρθρων, στις 12 Νοεμβρίου 2012 στη Σεούλ, εγκρίθηκε Πρωτόκολλο σχετικά με την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού, το οποίο υπεγράφη από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 20 Δεκεμβρίου 2013. Για την κύρωση του πρωτοκόλλου από την Ελλάδα, συγκροτήθηκε το 2014 διυπουργική Επιτροπή, υπό το Υπουργείο Υγείας, προκειμένου να ληφθούν τα απαιτούμενα εφαρμοστικά μέτρα και να εναρμονισθεί η νομοθεσία με τις ρυθμίσεις του. Ωστόσο μέχρι σήμερα το Πρωτόκολλο δεν έχει κυρωθεί από τη χώρα μας, ενώ οι σχετικές εργασίες της αρμόδιας διυπουργικής Επιτροπής δεν έχουν κατατεθεί στη Βουλή.
Σε επίκαιρη ερώτηση συναδέλφου τον Ιανουάριο του 2015 αναφορικά με το χρόνο κύρωσης του ανωτέρω Πρωτοκόλλου της Σύμβασης Πλαίσιο του Π.Ο.Υ. για τον Έλεγχο του Καπνού ο Υπουργός Υγείας απάντησε ότι υπάρχει πόρισμα της αρμόδιας Διυπουργικής Επιτροπής στη βάση του οποίου πραγματοποιείται διαβούλευση με το Υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να υπάρξει κοινά συμφωνημένη πρόταση. Επίσης αναφέρθηκε ότι είναι σε εξέλιξη η επικαιροποίηση σχεδίου νόμου που είχε ετοιμάσει κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο ο τότε Αναπληρωτής Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωµάτων ώστε σε αυτό να ενσωματωθεί υπό τη μορφή ενιαίου άρθρο και το Πρωτόκολλο και να έρθει προς κύρωση στη Βουλή.
Σημειώνεται ότι σχετικά με το θέμα της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων και της παραποίησης προϊόντων καπνού, στις 9.3.2016 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία ψήφισμα με το οποίο καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην ανανεώσει τη συμφωνία της με την Philip Morris International (PMI), η οποία λήγει τον Ιούλιο του 2016. Σύμφωνα με την ισχύουσα συμφωνία, οι τέσσερις μεγαλύτερες καπνοβιομηχανίες συμφώνησαν να καταβάλουν από κοινού στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της το συνολικό ποσό των 2,15 δισ. δολαρίων προκειμένου να αποσυρθούν οι νομικές διαδικασίες εναντίον τους για την απώλεια εσόδων από τη μη είσπραξη δασμών λόγω του λαθρεμπορίου τσιγάρων. Συμφώνησαν επίσης να συμβάλουν ενεργά στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραποίησης των προϊόντων καπνού. Στο ψήφισμα που υιοθετήθηκε, το οποίο στηρίζει και το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν σοβαρές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της υφιστάμενης συμφωνίας στη μείωση του λαθρεμπορίου, καθώς και τη βαθιά ανησυχία τους για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) χρηματοδοτείται εν μέρει από ετήσιες πληρωμές από τη βιομηχανία καπνού, όπως αναφέρεται στις συμφωνίες για τον καπνό, δεδομένου ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων. Οι ευρωβουλευτές επισημαίνουν ότι η ευρωπαϊκή οδηγία 2014/40/ΕΕ για τον καπνό (η οποία θα αρχίσει να εφαρμόζεται το 2019) προβλέπει την παροχή ενός αποτελεσματικού συνόλου εργαλείων, όπως αυτό του διαλειτουργικού συστήματος εντοπισμού και παρακολούθησης των τσιγάρων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και ζητούν από την Επιτροπή να εστιάσει τις προσπάθειές της στην εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας.
Με βάση τα παραπάνω ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
- Πότε εκτιμούν ότι θα κατατεθεί στη Βουλή το σχέδιο νόμου με το οποίο η Ελλάδα θα κυρώνει το Πρωτόκολλο της Σύμβασης-Πλαίσιο για τον Έλεγχο του Καπνού του Π.Ο.Υ. το οποίο θα θέσει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για την εξάλειψη της παράνομης εμπορίας προϊόντων καπνού;
- Ποια είναι τα ειδικότερα μέτρα που θα λάβει το Υπουργείο Υγείας για την προστασία της Δημόσιας Υγείας από το λαθρεμπόριο καπνού και τη λαθραία διακίνηση και παραποίηση τσιγάρων;
- Σκοπεύει η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οργάνων να υποστηρίξει το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προκειμένου να μην ανανεωθούν οι αμφιβόλου αποτελεσματικότητας συμφωνίες της Ε.Ε. με τις μεγάλες καπνοβιομηχανίες, αλλά να δοθεί έμφαση στην ορθή εφαρμογή της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ;
- Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, πόσοι είναι οι έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν, κατά την τελευταία διετία, για την εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους - κατά τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία - και ποιο είναι το σύνολο των προστίμων που επιβλήθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Δημαράς Γεώργιος
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
