Αθήνα, 19 Μαΐου 2017
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ. Υπουργούς:
· Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων
· Εσωτερικών
ΘΕΜΑ : «Δημιουργία μουσουλμανικού νεκροταφείου στην Αττική»
Λόγω του ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν συλλέγονται απογραφικά στοιχεία βάσει θρησκεύματος, καθίσταται δύσκολη η ακριβής καταμέτρηση των Μουσουλμάνων που διαβιούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες, εκτιμάται ότι στην Ευρώπη ζουν περίπου 19 εκατομμύρια μουσουλμάνοι, ένας αριθμός που αντιστοιχεί στο 6% του συνολικού πληθυσμού της ηπείρου. Στην Ελλάδα αντίστοιχα διαβιεί αξιόλογος αριθμός Μουσουλμάνων, οι εκτιμήσεις για τον ακριβή αριθμό των οποίων ποικίλλουν. Πρόκειται κυρίως για μετανάστες από χώρες της Ασίας και της Αφρικής, ενώ υπάρχουν και Έλληνες πολίτες μουσουλμανικού θρησκεύματος.Σε αυτό τον αριθμό έρχεται να προστεθεί και ο αριθμός προσφύγων που καταφθάνουν από τις εμπόλεμες ζώνες της Ανατολής, οι οποίοι διαμένουν – έστω προσωρινά - στη χώρα μας, για κάποιο χρονικό διάστημα.
Στο άρθρο 18 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αναφέρεται ότι «κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, συνείδησης και της θρησκείας». Επιπλέον στο Διεθνές Σύμφωνο του ΟΗΕ για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα, στα αρθρ.18, 24 , 26 και 27 προστατεύονται «η ελευθερία θρησκευτικής συνειδήσεως, η ισότητα απέναντι στο νόμο χωρίς θρησκευτικές διακρίσεις, η ύπαρξη θρησκευτικών μειονοτήτων και η ελεύθερη ανάπτυξη της θρησκευτικής και πολιτιστικής τους ζωής». Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρο 9) κατοχυρώνει το καθολικό δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία και το δικαίωμα ελεύθερης εκδηλώσεως των θρησκευτικών πεποιθήσεων, ενώ το Σύνταγμα μας, (άρθρο 13 παράγραφος 2), θεσπίζει ότι κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος ως προς την άσκηση λατρείας της κάθε γνωστής θρησκείας η οποία έχει φανερές δοξασίες, δημόσια διδασκαλία και φανερή λατρεία. Το πνεύμα που διέπει τις παραπάνω διατάξεις συνηγορεί επίσης στο δικαίωμα του κάθε προσώπου να αποφασίζει το ίδιο, ελεύθερα και αυτόβουλα, για τη διάθεση του σώματός του μετά θάνατον, είτε σύμφωνα με το τυπικό μιας οποιασδήποτε θρησκείας είτε όχι.
Στην κατεύθυνση εναρμόνισης με το θεσμικό πλαίσιο που περιγράψαμε, τον Μάιο του 2015, ψηφίστηκε η τροπολογία βάσει της οποίας ρυθμίζονται πολεοδομικές εκκρεμότητες, ώστε να προχωρήσει η κατασκευή του τεμένους στον Βοτανικό, ενώ τον Αύγουστο του 2016 ψηφίστηκε με ευρύτατη πλειοψηφία από την Ολομέλεια της Βουλής, η διάταξη για την επίσπευση των διαδικασιών της ανέγερσης του μουσουλμανικού τεμένους, γεγονός που ανάβει το «πράσινο φως» για την υλοποίηση του έργου που χρόνιζε επί μία δεκαετία από τη νομοθετική του πρόβλεψη το 2006, και ικανοποιεί το πάγιο αίτημα του μουσουλμανικού κόσμου.
Ενώ όμως το αίτημα για τη δημιουργία χώρου θρησκευτικής λατρείας μπήκε σε τροχιά υλοποίησης, το πολύ ευαίσθητο ζήτημα της αξιοπρεπούς ταφής σύμφωνα με το τελετουργικό της θρησκείας τους, εξακολουθεί να είναι μια περίπλοκη διαδικασία για τους μουσουλμάνους που διαβιούν στη χώρα μας.
Τη στιγμή που στο λεκανοπέδιο της Αττικής διαβιούν σήμερα σημαντικός αριθμός μουσουλμάνων διαφόρων υπηκοοτήτων, η Αθήνα αποτελεί τη μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που δεν έχει μεριμνήσει για την ανέγερση μουσουλμανικού νεκροταφείου, ενώ – ενδεικτικά και μόνον αναφέρουμε - στη Σουηδία λειτουργούν 10 μουσουλμανικά νεκροταφεία.
Ο προ πολλού παρωχημένος Αναγκαστικός Νόμος 582 / 1968 περί δημοτικών και κοινοτικών κοιμητηρίων - που πολύ γενικά δίνει το δικαίωμα στον ενταφιασμό μη ορθόδοξων εντός των ορθόδοξων κοιμητηρίων-δεν επαρκεί εν προκειμένω, εφόσον, εκτός από το πιεστικό πρόβλημα δραματικής έλλειψης χώρου εντός των κοιμητηρίων, τίθενται τα πολύ σημαντικά ζητήματα των πρακτικών ταφής, και της απόδοσης τιμής στο νεκρό σε εναρμόνιση με τις ιδιαίτερες θρησκευτικές ή κοσμοθεωρητικές αντιλήψεις του ιδίου ή/και των οικείων του, ζητήματα που ο εν λόγω νόμος δεν θίγει καν.
Έτσι, στην περίπτωση των νεκρών Μουσουλμάνων, παρατηρείται το φαινόμενο, σε πολλές περιπτώσεις, να αποστέλλεται η σορός για ταφή στη Θράκη, στην Ξάνθη ή στην Κομοτηνή, όπου υπάρχουν μουσουλμανικά νεκροταφεία, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τους οικείους του νεκρού και με κόστος που ξεπερνά τα 2.000 ευρώ. Η άλλη λύση είναι η σορός του νεκρού να ταξιδέψει αεροπορικώς στην πατρίδα του, στο χώρο των εμπορευμάτων, με το κόστος να αγγίζει ή και να υπερβαίνει, στην περίπτωση των μακρινών χωρών, τα 2.000 ευρώ. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο επαχθής στις περιπτώσεις προσφύγων που κατέφθασαν πρόσφατα στην Ελλάδα ζητώντας προσωρινό καταφύγιο από τις εμπόλεμες ζώνες της Μέσης Ανατολής. Για τη μεταφορά της σορού, η γραφειοκρατία που απαιτείται σε συνεννόηση με τα προξενεία των χωρών (εφόσον υπάρχουν) είναι εξαντλητική, , ενώ από οικονομικής απόψεως το κόστος είναι δυσβάσταχτο είτε βαραίνει συγγενείς (εφόσον υπάρχουν) είτε εθελοντές που συνδράμουν στην ανακούφιση του προσφυγικού ζητήματος.
Όπως έχει γίνει γνωστό, τον Απρίλιο του 2016, μετά από αίτημα της Πολιτείας, η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να συναινέσει στη διάθεση τμήματος 20 στρεμμάτων για τον ενταφιασμό μουσουλμάνων, εντός του διαδημοτικού κοιμητηρίου Σχιστού.
1. Επειδή είναι επιτακτική ανάγκη η διαφύλαξη της κοινωνικής και της θρησκευτικής ειρήνης, ιδιαίτερα σε μία κοινωνία που χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από πολιτισμική και θρησκευτική διαφοροποίηση,
2. Επειδή είναι αδιανόητο σε μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, οι άνθρωποι που ανήκουν σε άλλο θρήσκευμα, να στερούνται το δικαίωμα μιας αξιοπρεπούς ταφής με το τελετουργικό που οι ίδιοι θα επιθυμούσαν,
Ερωτώνται οι κ. Yπουργοί:
· Είναι στους σχεδιασμούς των συναρμόδιων υπουργείων η δημιουργία μουσουλμανικού νεκροταφείου στην Αττική, ή, εναλλακτικά, η ίδρυση ειδικού μουσουλμανικού τομέα εντός των νεκροταφείων; και, εάν ναι, υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του έργου;
· Είναι ενήμερα τα συναρμόδια υπουργεία για ποιο λόγο καρκινοβατεί η αξιοποίηση της πρότασης της Ιεράς Συνόδου για την παραχώρηση της έκτασης των 20 στρεμμάτων στο κοιμητήριο Σχιστού; Ποια είναι, επίσης, η τύχη παρόμοιας πρότασης της Πολιτείας προς την Ιερά Σύνοδο για την παραχώρηση έκτασης στο νεκροταφείο Ευόσμου Θεσσαλονίκης;
· Υπάρχει τέλος η πρόθεση να προχωρήσει η κυβέρνηση σε έναν εκσυγχρονισμό των ρυθμίσεων που διέπουν τη διαχείριση και λειτουργία των κοιμητηρίων, ώστε να αντιμετωπιστεί – μεταξύ άλλων - το ζήτημα της μεταχείρισης σορών μη ορθοδόξων νεκρών, και εάν ναι, σε ποιες συγκεκριμένες παρεμβάσεις προτίθεται να προβεί;
Οι ερωτώντες Βουλευτές:
Ακριώτης Γεώργιος
Αντωνίου Χρήστος
Βαγιωνάκη Ευαγγελία (Βάλια)
Βράντζα Παναγιώτα
Γιαννακίδης Ευστάθιος
Δέδες Ιωάννης
Δημαράς Γεώργιος
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Θεωνάς Ιωάννης
Θηβαίος Νικόλαος
Ιγγλέζη Αικατερίνη
Καββαδία Ιωαννέτα (Αννέτα)
Καΐσας Γεώργιος
Καρακώστα Ευαγγελία (Εύη)
Καστόρης Αστέριος
Μηταφίδης Τριαντάφυλλος
Μιχαηλίδης Ανδρέας
Μιχελογιαννάκης Ιωάννης
Μορφίδης Κωνσταντίνος
Μουσταφά Μουσταφά
Μπαλαούρας Γεράσιμος (Μάκης)
Μπγιάλας Χρήστος
Ξυδάκης Νικόλαος
Πάλλης Γεώργιος
Πάντζας Γεώργιος
Παπαδόπουλος Χριστόφορος
Παπαφιλίππου Γεώργιος
Παυλίδης Κωνσταντίνος
Πρατσόλης Αναστάσιος
Σκούφα Ελισσάβετ – Μπέττυ
Σταματάκη Ελένη
Στογιαννίδης Γρηγόριος
Τζούφη Μερόπη
Ψυχογιός Γεώργιος