Με την έναρξη της οικονομικής κρίσης η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό και ακολούθως επλήγησαν δεκάδες τεχνικά επαγγέλματα που σχετίζονται με την οικοδομή σε όλες της τις κατηγορίες, όπως νέα οικοδομή, ανακαίνιση, συντήρηση κτιρίων. Αποτέλεσμα αυτού, καθώς και των αυξημένων φορολογικών μέτρων, ήταν να βγει στην ανεργία μεγάλος αριθμός τεχνιτών και να κλείσουν τα βιβλία τους ακόμη περισσότεροι επαγγελματίες–επιτηδευματίες και αυτοαπασχολούμενοι οικοδόμοι, ενώ το κλείσιμο επαγγελματιών με ‘μπλοκάκι’ έχει πάρει ενδημικές διαστάσεις.
Παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης για πάταξη της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής, ειδικά στον κατασκευαστικό τομέα το φαινόμενο της ‘μαύρης’ εργασίας παραμένει αμείωτο, και ειδικά όσο αφορά μικροεπισκευές και μικρές οικοδομικές εργασίες που γίνονται από τεχνίτες χωρίς βιβλία και αποδείξεις (τιμολόγια) και χωρίς ασφάλιση των εργαζομένων. Στην καλύτερη περίπτωση εκδίδεται ‘δανικό τιμολόγιο’, δηλαδή ‘επινοικίαση’ τιμολογίου από άλλους επαγγελματίες που κρατούν ακόμη βιβλία, οι οποίοι όμως παίρνουν ως αμοιβή για την παρεχόμενη υπηρεσία-εξυπηρέτηση ένα ποσοστό επί της αμοιβής, συν τους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές. Συχνά, παρατηρείται το φαινόμενο, εργοδότες να εκτελούν εργασίες – οι οποίες ενίοτε απαιτούν οικοδομική άδεια μικρής κλίμακας - χωρίς παραστατικά με σκοπό την εξοικονόμηση χρημάτων από φόρους, ΦΠΑ και ασφαλιστικές εισφορές.
Ένας τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος της αδήλωτης εργασίας σε στεγασμένα και μη επαγγέλματα της οικοδομής θα ήταν η επέκταση του εργόσημου που ισχύει για συγκεκριμένες ειδικότητες (Ν. 4144/2013, νέα ΚΥΑ 4872/105, ΦΕΚ 398/2017) και για οικοδομικές εργασίες μικρής κλίμακας, οι οποίες σύμφωνα με την ενημέρωσή μας δεν περιλαμβάνονται στις επαγγελματικές κατηγορίες που προβλέπει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για το εργόσημο. Επιπλέον, το εργόσημο θα μπορούσε να συνδυάζεται με ένα προσυμπληρωμένο απλό ηλεκτρονικό συμφωνητικό μεταξύ εργοδότη-εργαζόμενου, το οποίο θα επικυρώνεται από τον εντολοδόχο και τον εντολέα και θα κοινοποιείται στην Γ.Γ.Π.Σ. μέσω ενός Η/Υ ή μιας συσκευής smartphone (έξυπνο κινητό), χωρίς την ύπαρξη βιβλίων αποδείξεων, τιμολογίων και χρονοβόρων διαδικασιών με έναρξη εργασιών στις Δ.Ο.Υ. και στα ασφαλιστικά ταμεία. Ο μοναδικός αριθμός Α.Φ.Μ. του εργαζόμενου και του εργοδότη που θα πρέπει να περιλαμβάνεται στο προσυμπληρωμένο γρήγορο ηλεκτρονικό συμφωνητικό και στο εργόσημο που θα κατατίθεται, θα εξασφαλίζει την επώνυμη εργασία του τεχνικού και θα αποτελεί φορολογικό στοιχείο (απόδειξη ή τιμολόγιο), συμπεριλαμβανομένων και κάθε είδους φόρους που προκύπτουν από την εκτέλεση των εργασιών.
Ο εργοδότης αντίστοιχα θα ωφελείται από το εργόσημο, εφόσον το ποσό (το κόστος εργασίας) θα εκπίπτει από τη φορολογία του ή θα αποτελεί έξοδο της εταιρείας, στην περίπτωση που αυτή υφίσταται. Η αγορά των υλικών θα τιμολογείται απ’ ευθείας στον εργοδότη/εντολέα για να μην υπάρχει πρόβλημα με το κόστος των υλικών. Ταυτόχρονα, το κράτος θα μπορεί, μέσα από τις υπηρεσίες του με διασταυρώσεις στοιχείων, να ελέγχει τη νομιμότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών, ενώ με την κατάθεση των αμοιβών μέσω εργόσημου θα εισπράττει άμεσα ασφαλιστικές εισφορές και φόρους.
Η διαδικασία αυτή μπορεί να επεκταθεί και στις υπόλοιπες οικοδομικές εργασίες στεγασμένων και μη επαγγελμάτων, δεδομένου και του νέου τρόπου πληρωμών των αμοιβών που σύμφωνα με τους πρόσφατους φορολογικούς νόμους γίνονται μέσω τραπεζών ή καρτών.
Κατά τον ίδιο τρόπο θα μπορούσαν να πληρώνονται με εργόσημο και μέλη Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (ΚοινΣεπ), καθώς και οι εργαζόμενοι που προσλαμβάνονται για την εκτέλεση εργασιών από ΚοινΣεπ, μέτρο που θα επιτρέπει την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των ΚοινΣεπ.
Η πρόβλεψη εργόσημου για τις προαναφερθείσες επαγγελματικές κατηγορίες θα τονώσει την αγορά εργασίας εξασφαλίζοντας:
· Νόμιμες θέσεις εργασίας
· Ευελιξία στις διαδικασίες
· Έσοδα για το κράτος από φόρους & ασφάλιση των εργαζομένων.
Με βάση τα παραπάνω ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
· Ποια μέτρα και ποιες πρωτοβουλίες προτίθενται να αναλάβουν α) για την πάταξη της εκτεταμένης αδήλωτης εργασίας στον οικοδομικό τομέα και ειδικά σε περιπτώσεις εργασιών μικρής κλίμακας, καθώς και β) για τον περιορισμό της ανεργίας στον ίδιο τομέα.
· Σε ποιο βαθμό προβλέπεται η θέσπιση εργόσημου για μέλη και εργαζομένους των ΚοινΣεπ;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Δημαράς Γιώργος
Βαρδάκης Σωκράτης
Μπαλαούρας Γεράσιμος (Μάκης)
