ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Αποφασιστικό βήμα για την προστασία του Περιβάλλοντος

Του Γιώργου Δημαρά*

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΕΠΟΧΗ στις 19-11-2017

Η οργάνωση της διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για την προστασία και ανάδειξή τους, και με την ευρύτερη έννοια, σημαντικό για την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στη χώρα μας.
Με δεδομένο ότι ο αρχικός νόμος 2742/1999 είχε απαξιωθεί με την εξέλιξη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, κυρίως σε σχέση με τη διαρκή εκκρεμότητα στη στελέχωση και τη χρηματοδότηση των φορέων, αλλά και την αναποτελεσματικότητα ως προς τη διοίκηση τους, η αναδιοργάνωση του θεσμικού πλαισίου για τις προστατευόμενες περιοχές ήταν από τα πρώτα μελήματα των Οικολόγων Πράσινων με την ανάληψη της θέσης του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος το 2015 από το μέλος τους, Γ. Τσιρώνη.
Η σύνταξη του σημερινού νομοσχεδίου και η διαβούλευση με τους φορείς ξεκίνησε το 2015 και συνοδεύτηκε από την εξασφάλιση χρηματοδότησης των φορέων μέσω του Πράσινου Ταμείου για το 2016 και τη δρομολόγηση των απαραίτητων μελετών για την περιβαλλοντική αποτίμηση και διαχείριση των περιοχών μέσω του ΕΣΠΑ, που πρόσφατα προχώρησε σε υλοποίηση μέσω δημόσιου διαγωνισμού.

Βάση αναβάθμισης

Το σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο για τους Φορείς Διαχείρισης έχει πολλά θετικά στοιχεία, που αξιολογούνται ήδη αντίστοιχα από περιβαλλοντικές οργανώσεις και τους εργαζόμενους στους φορείς. Μπορεί πραγματικά να αποτελέσει τη βάση για την αναβάθμιση του ρόλου τους τόσο για την προστασία της φύσης όσο και την τοπική βιώσιμη ανάπτυξη.
Στα ιδιαίτερα θετικά στοιχεία του νομοσχεδίου συγκαταλέγονται η διεύρυνση της χωρικής αρμοδιότητας των υφιστάμενων φορέων διαχείρισης και η δημιουργία νέων, έτσι ώστε να καλύπτεται το 100% των περιοχών του δικτύου Natura 2000, τόσο τις υφιστάμενες όσο και τις νέες, κυρίως θαλάσσιες, περιοχές· η συγκρότηση μικρότερων σχημάτων διοίκησης (επταμελή Διοικητικά Συμβούλια), στοχευμένων στην περιβαλλοντική διαχείριση των ευαίσθητων περιοχών· η αναβάθμιση του έργου των φορέων και των αρμοδιοτήτων των διοικητικών τους συμβουλίων, με έμφαση στα ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και ενεργοποίησης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, παράλληλα με την περιβαλλοντική προστασία, εποπτεία και διαχείριση· η εξασφάλιση πόρων για τη λειτουργία των φορέων για πρώτη φορά από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΝ —κατά ένα μέρος— και το Πράσινο Ταμείο, όπως ήδη έγινε τα προηγούμενα δύο χρόνια, ενώ παράλληλα διασφαλίζεται η πρόσβαση τους σε ανταγωνιστικά χρηματοδοτικά εργαλεία και σε τοπικούς αναπτυξιακούς και ανταποδοτικούς πόρους, και τέλος η στήριξη της εργασίας των συμβασιούχων στους φορείς που έχουν αποκτήσει πολύτιμη εμπειρία και εξειδίκευση, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για το 2018 στα πλαίσια και του αυστηρού δημοσιονομικού πλαισίου της χώρας.
Υπάρχουν οπωσδήποτε θέματα, που ανακύπτουν ήδη και στο δημόσιο διάλογο, και αξίζει να αποτελέσουν αντικείμενο προσοχής.

Ζητήματα προς επίλυση

Ενδεικτικά αναφέρομαι στο συντονισμό με τις κρατικές υπηρεσίες γνωμοδοτούν ή υλοποιούν ενέργειες στα υφιστάμενα σχέδια διαχείρισης περιοχών και προστατευόμενων ειδών· στη σχέση ανάμεσα στις αρμοδιότητες των φορέων διαχείρισης λιμνών, όπως η Κάρλα και η Παμβώτιδα, και των αρμόδιων για τη διαχείριση, λειτουργία και συντήρηση των τεχνικών έργων, δηλαδή για τη διαχείριση των ποσοτήτων του νερού, περιφερειακών υπηρεσιών· στην εμπλοκή περισσότερων διοικητικών ή αιρετών περιφερειών και των υπηρεσιών τους με την προσθήκη νέων περιοχών στους υφιστάμενους φορείς, ιδιαίτερα όπου δεν υπάρχει γεωγραφική συνέχεια των προστατευόμενων περιοχών· στην αβεβαιότητα που παραμένει για το πότε θα ολοκληρωθεί η στελέχωση των φορέων με μόνιμο και έμπειρο προσωπικό. Κυρίως, όμως, το νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση δεν λύνει το θέμα των πολλών υπηρεσιών που έχουν αρμοδιότητα για αστυνόμευση των προστατευόμενων περιοχών. Οι Οικολόγοι Πράσινοι πρότειναν από το 2015 ως λύση τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου για μια ενιαία υπηρεσία φυλάκων περιβάλλοντος, όπως προέκυψε και από τα πορίσματα του εθνικού διαλόγου για το κυνήγι.

* Ο Γιώργος Δημαράς είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Β΄ Αθήνας από τους Οικολόγους Πράσινους.