Τοποθέτηση Γ.ΔΗΜΑΡΑ

Α. για τα ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

Η διαδικασίες σχεδιασμού, προϋπολογισμού, δημοπράτησης, συμβασιοποίησης, επίβλεψης και παραλαβής των δημοσίων έργων μέχρι τώρα ήταν τέτοιες που οδηγούσαν συνήθως στη διαπλοκή, το μεγάλο κόστος  ή  την κακή ποιότητα.

Είχαμε δύο σενάρια στη διαδικασία κατασκευής δημοσίων έργων:

Α Σενάριο

Τα δημόσια έργα κόστιζαν 2 ή 3 ή και περισσότερες φορές πάνω από το αντίστοιχο κόστος ιδιωτικού έργου με τις ίδιες προδιαγραφές.

Ερωτήματα :  Γιατί συνέβαινε αυτό;

Πως συνέβαινε αυτό;

Θεωρείται φυσιολογικό,  επειδή είναι δημόσιο το έργο να έχουμε τέτοια διαφορά κόστους;

Ας μάθει ο λαός την αλήθεια .

Συνήθως κατά τη δημοπρασία, όχι πάντα, γίνονταν «συμφωνίες», παράνομες βέβαια , μεταξύ των εργοληπτικών επιχειρήσεων για το ποιος θα αναλάβει το έργο προσφέροντας πολύ μικρή έκπτωση, κάποιοι από τους άλλους συμμετείχαν ως αβανταδόροι με μικρότερες προσφορές.

Στις διαδικασίες αυτές μοιράζεται στους υπόλοιπους ένα χρηματικό ποσό σε μετα- χρονολογημένες επιταγές , το γνωστό «κωλόκουρο».

Βέβαια στις πολύ μεγάλες εταιρείες, οι συμφωνίες δεν γίνονται με "κωλόκουρα", αλλά με μοίρασμα των έργων μεταξύ τους ή διαμορφώνοντας κοινοπρακτικά σχήματα όπου συμμετέχουν  οι υπόλοιποι.

Το πρόβλημα, σε βάρος του ελληνικού δημοσίου και του ελληνικού λαού, δε σταματά μόνο στους στημένους διαγωνισμούς.

 Συχνά γίνονταν άνομες  συνεννοήσεις μεταξύ επιβλεπόντων από τις υπηρεσίες και των εργοληπτών για υπερβάσεις ποσοτήτων στις επιμετρήσεις ή και ανοχές στην ποιότητα των υλικών.

Είχα παρατηρήσει και τα έχω αναφέρει στην περιφέρεια Αττικής σε δρόμους που είχαν κατασκευαστεί,  ότι το πάχος της ασφάλτου  ήταν 3-4cm εκεί που έπρεπε να είναι 10cm δηλαδή χρησιμοποιήθηκε το 1/3 του υλικού  και πληρώνονταν προφανώς  όλο το υλικό,  δηλαδή 3 φορές παραπάνω.

 Επίσης είναι σύνηθες φαινόμενο οι παραλαβές να γίνονταν- - με αφερέγγυες επιτροπές και οι δειγματοληπτικές τομές  σε σημεία που υποδείκνυαν οι ίδιοι οι εργολάβοι.

Δυστυχώς το όλο σύστημα λειτουργούσε, χωρίς να τιμωρούνται οι επιβλέποντες και οι εργολάβοι γι’ αυτή την κλοπή σε βάρος των ελλήνων πολιτών.

Β' σενάριο. Το αντίστροφο φαινόμενο.

Σε διαγωνισμούς με μεγάλο ανταγωνισμό ( χωρίς συμφωνία μεταξύ των εργολάβων) , χωρίς μοίρασμα επιταγών , τα έργα χτυπιόταν από απελπισμένους και χωρίς έργα εργολάβους.

Οι εκπτώσεις έφταναν συνήθως πάνω από 50% και αρκετές φορές σε ύψη 75%. Το έργο έπρεπε στη συνέχεια να κατασκευαστεί με το 25% του προϋπολογισμού κόστους.

Στις περιπτώσεις αυτές τα έργα, σε ένα ποσοστό, δεν τελειώνουν.  Οι εργολάβοι βρίσκουν προσχήματα για καθυστερήσεις και  προστρέχουν σε υπερβάσεις και "λαδώματα."

Αυτά συνέβαιναν για δεκαετίες και οι κυβερνήσεις του δικομματισμού  δεν τα άγγιζαν.

 Ας δώσουν εξηγήσεις στον Ελληνικό λαό.

Αυτή η κατάσταση πρέπει να σταματήσει!

Θα πρέπει να υιοθετηθούν αξιόπιστες  ελεγκτικές αρχές,  που θα ελέγχουν τα έργα συνολικά ή δειγματοληπτικά.

 Να τιμωρούνται παραδειγματικά οι επίορκοι δημόσιοι υπάλληλοι και να διαγράφονται από τα μητρώα κατασκευής δημοσίων έργων οι σχετικές ιδιωτικές  εταιρείες και τα υπεύθυνα φυσικά πρόσωπα.  

Είναι η ώρα της ευθύνης της Κυβέρνησης και του συγκεκριμένου Υπουργού.

Είναι ώρα ευθύνης του τεχνικού κόσμου να λειτουργήσει με όρους νομιμότητας  και  πατριωτισμού.

Ο νόμος που ψηφίζουμε είναι η αρχή.

Προφανώς η διαφάνεια με την ανάρτηση των προσφορών στο διαδίκτυο και η συγκρότηση των επιτροπών με ηλεκτρονική κλήρωση βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση.

 Πιστεύω ότι πρέπει να γίνουμε πολύ αυστηροί για  όσους συμμετέχουν σε αυτά τα φαινόμενα.

 Να υπάρξει μαύρη λίστα των εταιρειών με βεβαρημένο ιστορικό και των φυσικών προσώπων που διευθύνουν τις εταιρείες ή έχουν αντίστοιχες αρμοδιότητες.

Πρέπει να δούμε επίσης τις ευθύνες των δημοσίων υπαλλήλων και πιθανόν ατόμων που κατέχουν θέσεις πολιτικής ευθύνης (δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, εντεταλμένοι περιφερειακοί σύμβουλοι κλπ.).

Β. Για τις ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ

Οι Πράσινες Συμβάσεις για προμήθειες και δημόσια έργα πρέπει να είναι η στρατηγική επιλογή της χώρας μας για τις επόμενες δεκαετίες.

Καμία Περιφέρεια, κανένα Υπουργείο, κανένας Δήμος δεν θα πρέπει να επιλέγει υλικά και μέσα από το αχανές δίκτυο των παγκοσμιοποιημένων ανταλλαγών.

Επιλέγοντας προϊόντα ντόπιας παραγωγής από τις ίδιες περιοχές (νομούς ή περιφέρειες) ισχυροποιούμε οικονομικά αυτές τις περιοχές και βοηθάμε στην υγιή αποκεντρωμένη βιώσιμη οικονομία.

Μέτρα που μπορούν να παρθούν τώρα:

Ι. Για τις πράσινες προμήθειες:

Συστηματοποίηση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προδιαγραφών και κριτηρίων στις προμήθειες.

 Ειδικά οι περιφέρειες και οι δήμοι και εν γένει το δημόσιο θα πρέπει να επιλέγουν με κριτήρια

α) περιβαλλοντικά (τοπικά προϊόντα, προϊόντα βιολογικής γεωργίας κλπ.)

Β) κοινωνικά (κοινωνικοί συνεταιρισμοί ανέργων, σωστές εργασιακές συνθήκες).

Γι’ αυτό προτείνεται προσθήκη στο άρθρο 253 για την υποχρεωτική εφαρμογή του εθνικού σχεδιασμού πράσινων δημόσιων προμηθειών.

ΙΙ. Δημόσια έργα:

Να μην εξαιρούνται από την υποχρέωση ανακύκλωσης των αδρανών υλικών. Η ανακύκλωση των αδρανών είναι μια βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα. Αντί να καταστρέφουμε τα βουνά και τα ποτάμια με λατομεία ας ανακυκλώνουμε τα δομικά υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί.

Ειδικά για τα κτήρια αυτό πρέπει να γίνει γενικός κανόνας είτε δημόσια είτε ιδιωτικά.

Για αυτό προτείνεται στο άρθρο 49 προσθήκη που διευκρινίζει αυτή την υποχρέωση. 

Ιδιαίτερο κονδύλιο ανεξαρτήτως προς την αναφορά ή μη στους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, περιλαμβάνεται απολογιστικά για την διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών – κατασκευών - κατεδαφίσεων που θα παραχθούν στην φάση προετοιμασίας του εργοταξίου ή/και κατασκευής του έργου.